OBK logo Ogólnopolska Baza Kolejowa

Sztutowo

Ostatnia zmiana: 2025-03-11

Opis ogólny
2019-08: Stacja Sztutowo została uruchomiona w 1905 roku, kiedy doprowadzono linię z Gdańska Wąsk. (z promem przez Wisłę - w 1956 zawieszony). Po zniszczeniach wojennych linia Sztutowo - Gdańsk uruchomiona w 1948, Sztutowo - Nowy Dwór Gd. chyba wcześniej.
W 1957 roku rozebrano jeszcze kilka lat wcześniej niezmiernie potrzebną parowozownie.

Pociągi jeździły tu do 1996 roku, kiedy PKP (dokładniej GKD Gdańsk) zlikwidował kolej wąskotorową i stacja została zamknięta - ostatni pociąg odbył kurs 8.IX.1996 r. Część linii kolei wąskotorowej została zachowana i od 2002 znowu kursują tu pociągi. Kolej reanimowało Pomorskie Towarzystwo Miłośników Kolei Żelaznych. Jest to teraz ŻKD - Żuławska Kolej Dojazdowa - jako kolej sezonowa, turystyczna. Kursuje na linii Nowy Dwór Gd. - Sztutowo - Prawy Brzeg Wisły w okresie letnim, niektóre weekendy i okazjonalnie. Stacja Sztutowo żyje i jest czynna. (info: Józef Wiśniewski).
Dane tabelaryczne
Województwo: pomorskie
dodatkowe tory: są, zdatne do eksploatacji
budynki dworcowe: 2019-08: Budynki rozebrano. Dworzec z poczekalnią, kasą i częścią magazynowo-bagażową. Zostały rozebrane, część pod koniec lat 60-tych, reszta na początku 70-tych.
budynki obsługi taboru: 2019-08: Lokomotywownia była na 1 parowóz. Została zamknięta w 1957 i potem (w latach 60-tych) rozebrana.
zadaszenie peronów: nie ma i nie było
semafory: nie ma i nie było
dojście na perony (przejścia nad i podziemne, windy…): Przejście podziemne: nie ma i nie było
Przejście nadziemne: nie ma i nie było
kasa/biletomat: 2019-08: Kasa zlikwidowana w 1959 roku, przez pewien czas pozostała czynna poczekalnia, potem zamknięto i budynki zostały rozebrane.
nastawnie, strażnice, posterunki:
wieża wodna: nie ma i nie było
perony: Perony: 1
Obraz
Linie przechodzące przez stację
[Pokaż/ukryj poza zasięgiem]
  44,146 Stegna Gdańska – Piaski Gdańskie  
  Sztutowo – bocznice  
Stan linii « Pokaż/ukryj
Znajdź stacje w pobliżu

Jeżeli masz jakieś materiały, które powinny Twoim zdaniem znaleźć się na tej stronie - wyślij je do nas.
Uzupełnij dane  | Napisz email do redakcji | Jak dodać nowe zdjęcia?

Komentarze: ⇵

Sekcja komentarzy służy wymianie informacji, poglądów, oraz innych informacji pomiędzy użytkownikami Bazy. Prezentowane tutaj wypowiedzi należą bezpośrednio do ich autorów i nie stanowią treści informacyjnej tej strony.

  • #1 Paweł444 (2023-09-08 16:58:37)
    Witam Wszystkich!
    Mam pytania/sprawy do rozstrzygnięcia i ufam, że ktoś z forumowiczów będzie mógł pomóc. Chodzi mi o odgałęzienie/bocznicę do portu w Sztutowie.
    1. Czy ta bocznica/odgałęzienie istniała naprawdę? Pytam, ponieważ na przedwojennych mapach niemieckich nie ma śladu po tej bocznicy, mimo dużego stopnia szczegółowości tych map.
    2. Jeśli istniała, to w jakich latach funkcjonowała? Znalazłem informację, iż likwidacja nastąpiła w 1945 roku na stronie Atlaskolejowy net. Ale jeśli istniała przed wojną, to czemu nie było jej na niemieckich mapach?
    3. Czemu została zlikwidowana? Oczywiście, jeśli istniała.
    4. Jakie było jej przeznaczenie? Czy tylko towarowe, czy też pasażerskie?
    5. Czy pozostały jakiekolwiek ślady po bocznicy? Może w czasie ostatniego remontu ulicy Gdańskiej (razem z drogą 501) dokopano się do jakiś fundamentów, podkładów? Może ktoś był podczas remontu drogi 501 w Sztutowie i zwrócił na to uwagę?
    6. Mam wątpliwości, co do kilometrażu tego obiektu Sztutowo Port. Pojawia się jako 44.8 albo 45.0. To bardzo daleko, licząc od 44.1 Sztutowo (700m albo i nawet 900m). Bardzo musiałbym się postarać aby wyznaczyć te 700m od stacji Sztutowo do potencjalnego przystanku Sztutowo Port. Wychodzi mi maksymalnie 500m - 550m, a i to naciągane.

    To, co mi się udało znaleźć w necie jest bardzo skąpe. Większość moich informacji pochodzi z wątku ze strony 750mm pl, z wątku pt. „tajemicza bocznica”. Użytkownik 2xm pisze tak, cytuję:

    „Z tym odcinkiem Sztutowo - Sztutowo Port sprawa jest o tyle ciekawa, że nie pojawia się on na przedwojennych mapach niemieckich (np. na dokładnych skądinąd mapach w skali 1:25000 z serii Meßtischblatt z lat 1911 i 1925). Nie wspomina też o nim chyba Richter, choć zauważa rozbieżności rzędu 800 m w długości odcinka Stegna - Sztutowo w zależności od źródła. Natomiast u Witkowskiego pojawia się następujący fragment:
    Po prawej stronie stacji przebiegał tor przelotowy, który od ok. 1910 r. łukiem przechodził przez główną ulicę Sztutowa, obok małej fabryki maszyn Epp oraz przez mostek nad jednym z kanałów i dochodził do nabrzeża Wisły Królewieckiej, gdzie wówczas znajdował się port rzeczny. Tak więc przez kilka następnych lat wszystkie pociągi osobowe na minutę zatrzymywały się na "stacji głównej" Sztutowo, po czym zmierzały do portu rybackiego, gdzie można było przesiąść się na statki "białej floty" pływające regularnie (poza sezonem zimowym) do Krynicy Morskiej, Elbląga, Gdańska i Królewca.

    W innym miejscu jest informacja o prawdopodobnym skróceniu tego odcinka bezpośrednio po I wojnie (1919-20) i pozostawieniu jedynie 400 m bocznicy do zakładów Epp oraz fragment opisujący likwidację bocznicy pod koniec lat '50:
    W ramach reorganizacji już w 1959 r. zlikwidowano posterunki ruchu i sprzedaży biletów w Przejazdowie i Sztutowie więc od tej pory kierownik pociągu był zobowiązany telefonicznie zgłosić dyspozytorowi przybycie pociągów do tych stacji. W tym okresie w Sztutowie rozebrano zdewastowany budynek stacyjny i zlikwidowano tor prowadzący przez obecną ulicę Gdańską, do dawnych zakładów mechanicznych Epp, oraz przestano używać bocznicy na terenie byłego obozu Stutthof.

    Jednocześnie Witkowski umieszcza plan stacji od Richtera, dorysowuje bocznicę do fabryki Epp i opisuje całość jako stan na 1948 rok. Ogólnie coś z tymi schematami obaj panowie pokręcili, bo układ torów nie zgadza się ze zdjęciami z okresu wojny. Na zdjęciu, które zamieściłem jest inny układ rozjazdów niż na schemacie. Z kolei Witkowski reprodukuje zdjęcie opisane jako 1940 rok, na którym nie ma żadnego toru po drugiej stronie budynku stacyjnego - czyli wrysowanej przez niego bocznicy.
    Według przedstawionego wykazu linii stacja w Sztutowie znajdowała się w km 44,0 (licząc od Gdańska Wąsk.), zaś Sztutowo port w km 44,8. Co ciekawe, w reprodukowanych na końcu rozkładach z 1914 i 1924 roku stacja Stutthof znajduje się w km 44,8 (i nie ma nic wcześniej).”

    Czy jest ktoś, kto mógłby potwierdzić/zaprzeczyć/uzupełnić wiadomości powyżej odnośnie Sztutowo Port? Może są jakieś niepublikowane materiały/zdjęcia/plany/mapy na ten temat?
    Czy mógłbym poprosić o podzielenie się mapami i umieszczenie ich w galerii (oczywiście takimi, gdzie to odgałęzienie jest widoczne).
    Dziękuję bardzo i pozdrawiam serdecznie Wszystkich.
  • #2 jwwisnia (2023-09-09 14:05:43)
    Do Paweł444. Jestem Sztutowiak, choć już były. Coś opiszę, choć nie wszystko, tyle co wiem i pamiętam. Ta bocznica istniała gdzieś do 1960 roku (mogę się mylić +-1rok). Prowadziła do byłych zakładów Epp. Tam po wojnie mieściły się magazyny i złomowiec GS, a także przez pewien czas (od 50-tych do końca 60-tych lub dłużej) magazyny Stoczni Gdańskiej. Z tego co pamiętam, to w latach 50-tych torów do przystani nad Wisłą Królewiecką już nie było, tylko do tych składów. Nie raz widziałem jak parowóz ciągnął wagony towarowe do i z tych magazynów. Po likwidacji i rozebraniu torów kozioł oporowy stał obok obecnego sklepu GS przy ul Gdańskiej. Potem rozebrano dalszy odcinek i kozioł przeniesiono tam gdzie stoi teraz, gdzie kończy się szlak kolejki ŻKD - zobacz zdjęcie P. Ukole z 2016r. Na starym szlaku od ul. Gdańskiej do magazynów jest ułożona droga z płyt betonowych. Obecnie trwa remont drogi 501 w Sztutowie, ale odcinek gdzie był przejazd przez ul. Gdańską jeszcze nie ruszony. Być może że pod asfaltem są jakieś resztki przejazdu, nie wiem. Dawniej przez kilka lat była widoczna łata po rozebranym przejeździe. Co do przebiegu, Pan Witkowski w swojej książce popełnia błąd, bo tory nie przechodziły z prawej strony stacji, tam była droga do wagi i placu składowego. Patrz zdjęcie z 1930r, widać jak było i tak po wojnie też było. Drugie zdjęcie z 1940 roku, to samo, torów po prawej stronie stacji nie ma. Szlak prowadził od tego kozła oporowego, obok obecnego sklepu GS, przez ulicę Gdańską i dalej do tych magazynów. Ja stoję na stacji, czekam na pociąg i to wszystko widzę, a jeździłem przez kilkadziesiąt lat wszędzie tam, gdzie była potrzeba (a i obecnie też, pod egidą ŻKD). I Pan Witkowski schemat stacji narysował niewłaściwie. Raczej, a nawet na pewno PKP przejęło stan sprzed wojny i eksploatowało dalej, a nie przebudowywało po wojnie. Tyle mogę podać informacji, co pamiętam od wczesnych lat 50-tych. Niestety, co do map, kilometrażu to nie pomogę, nie posiadam, ani nie jestem tak wgłębiony. Ostatnio zajrzałem na stację Sztutowo kilka dni temu zobaczyć, co tam jeszcze zostało. Nie ma np. zasadniczego toru, który aż do lat 80-tych był głównym torem peronowym (ten co był najbliżej budynku dworca) ale to jeszcze rozebrała PKP, żeby powiększyć plac składowy. Obecny tor peronowy dawniej służył do nawrotu składów. Pozdrawiam.
  • #3 Paweł444 (2023-09-11 13:35:01)
    Do Jwwisnia – Dziękuję Panu bardzo za bardzo pomocny i merytoryczny komentarz. Wspaniale, że można polegać na relacji osób które pamiętają to, czego nie można znaleźć w dokumentacji.
    Marzy mi się, aby było możliwe spotkanie z Panem i "wizja lokalna", wycieczka po Sztutowie i okolicach Prawego i Lewego Brzegu Wisły.
    Taka wycieczka, aby móc usłyszeć opowieść naocznego świadka. Jest trochę zdjęć tych miejsc i trochę map/planów, ale jestem pewny, że bezpośrednia relacja byłaby dużo lepsza.

    Wracając do tematu wątku i stacji Sztutowo Port, to starałem się przeanalizować mapy dostępne, również współczesne, z naniesionym podziałem działek. Byłem też lokalnie i spacerowałem trasą do portu (po tych płytach betonowych).
    Ta trasa jest w pewnym momencie przedzielona jakimś składowiskiem/złomowiskiem. Czy to jest teren dawnych magazynów Epp, a potem w tym samym miejscu były magazyny i złomowiec GS, a także potem magazyny Stoczni Gdańskiej?
    Czym zajmowała się firma Epp? Jeśli wierzyć mapie w wyrysowanym szlakiem bocznicy, to te tory przechodziły przez te magazyny, by potem zakręcić zgodnie z biegiem Wisły Królewieckiej by zakończyć się w niedalekiej odległości od mostu nad Wisłą Królewiecką (od 1934/1935 roku, wcześniej istniał tutaj prom wg map niemieckich).
    Zastanawia mnie cały czas brak tej bocznicy na mapach niemieckich. Mam śmiałą hipotezę, że bocznica ta powstała później (nie jak podaje AtlasKolejowy net, w 1905 roku). Na przykład przed samym wybuchem wojny, lub już w jej trakcie.
    Podobnie jak linia do Krynicy wybudowana przez Wehrmacht w celach militarnych/ewakuacyjnym, linia do portu mogła być może powstać też w podobnych celach. Może aby ewakuować ludność i wywozić mienie?
    To by tłumaczyło brak tej bocznicy na przedwojennych mapach niemieckich, przy jednoczesnym istnieniu tej bocznicy na mapach polskich, powojennych.
    Dodatkowo można by wtedy zrozumieć czemu Witkowski i Richter mylą się, co do układu torów i jak ta linia przebiegała. Tak samo łatwo zrozumieć brak innej dokumentacji (typu zdjęcia/plany/mapy), jeśli ta linia powstała na potrzeby wojenne.
    Zapraszam do komentowania, odpowiedzi na pytania.
    Pozdrawiam.
  • #4 jwwisnia (2023-09-13 10:46:50)
    odp.#3 Paweł444. Taką eskapadę możemy odbyć, jestem gotów, parę miejsc obejrzałoby się i opisało. Proszę podać propozycje przez - "napisz email" przy zdjęciu z 1942.

[Dodaj nowy komentarz]

Bardzo prosimy o zamieszczanie komentarzy merytorycznych i napisanych w sposób kulturalny. Dzięki temu czytanie ich będzie dla wszystkich przyjemniejsze. Redakcja zastrzega sobie prawo odrzucania, usuwania, bądź niezmieniającą merytorycznego przekazu ingerencję w treść komentarzy (moderację) bez podania przyczyny.

Stacja kolejowa Sztutowo

Do zapisu

Trwa zapis, proszę czekać...